V & A: aandoening en behandeling

Vraag en antwoord: aandoening en behandeling

De meest voorkomende oorzaak is chronische overbelasting van de spier, bijvoorbeeld door een verkeerd aanspanningspatroon. Dit ontstaat door langdurige verkeerde werkhoudingen of verkeerde leefgewoontes. Ook acute trauma’s, zoals een verkeerde beweging of een ongeval kunnen triggerpoints veroorzaken. Andere oorzaken kunnen liggen in:

  • houdingsafwijkingen zoals een beenlengteverschil of een scoliose;
  • een periode van gips immobilisatie, bijvoorbeeld na een fractuur;
  • te hard of verkeerd trainen;
  • Tekorten in bepaalde voedingsstoffen en vitamines zoals foliumzuur, calcium, ijzer, magnesium, vitamine D, B1 en B12;
  • verminderde schildklierfunctie of andere hormonale ontregelingen.

Meestal ontstaan klachten door meerdere factoren tezamen, bijvoorbeeld: een combinatie van overbelasting van de betreffende spier en daarbij ongunstige omstandigheden zoals stress, vermoeidheid, niet goed kunnen slapen, slechte voeding, moeite met ontspannen et cetera.

Uit diverse wetenschappelijke onderzoeken blijkt de betrokkenheid van myofasciale triggerpoints bij pijnklachten. Uitkomsten van onderzoeken naar triggerpoints als oorzaak van pijn in het houdings- en bewegingsapparaat, lopen uiteen van 21% tot maar liefst 93%. Daarnaast is het zo dat artsen en specialisten, op enkele uitzonderingen na, nooit onderzoeken of je klachten eventueel veroorzaakt worden door triggerpoints. Het is dus mogelijk dat in jouw geval triggerpoints wel een (deel van de) oorzaak zijn!

Met een specifiek spieronderzoek bij de Stimulus is dit in een eerste bezoek vast te stellen.

Wanneer eenmaal is vastgesteld dat bij jou triggerpoints aanwezig zijn die herkenbare klachten oproepen, is het ook heel waarschijnlijk dat door de behandeling ervan een afname van deze klachten zal plaatsvinden. Meestal zijn dit vermindering van pijn, vermindering van stijfheid en een toename van de beweeglijkheid. Daardoor zal je beter gaan functioneren bij de taken van alledag. Als de klachten niet geheel weggaan, bekijken we wat daarvan de oorzaak kan zijn. Mogelijk ligt die in een foutief aanspanningspatroon van je spieren, komt het door je (werk-) houding of is je belastbaarheid niet optimaal. Waar nodig wordt gericht de hulp van andere disciplines ingeschakeld.

De belangrijkste reden is dat de spier met het triggerpoint compenseert voor een andere, inactieve spier. Dit komt meestal door slechte houdingen, bewegingsgewoontes, werkhoudingen of werkmethoden, eenzijdige belasting; knellende kleding of andere druk op een triggerpoint; zaken als vitaminetekorten, te hoog alcoholgebruik, roken, slecht eten; psychologische factoren als stress, angsten, depressie en niet reële gedachten over de klachten; chronische infecties of parasitaire infecties.

Dat ligt eraan of alle oorzaken van de klachten uitgebannen zijn. We kijken gedurende de therapie natuurlijk naar de ergonomie van je werk en wat je daarin gunstig zou kunnen veranderen. Ook gewoonte houdingen en -bewegingen worden onder de loep genomen en waar nodig verbeterd. Waarschijnlijk krijg je advies over dagelijkse (rek-)oefeningen en als je dat wilt, instructie hoe je zelf je triggerpoints kunt behandelen. Desondanks merken veel mensen dat ze af en toe toch een “onderhoudsbehandeling” nodig hebben. Dat is niet erg. Het initiatief voor zo’n afspraak leg ik altijd bij jezelf, dit hoort bij het goed leren luisteren naar je lichaam en het leren hanteren van je grenzen.

Nee. Vaak zie ik mensen die al een hele lange weg in het medisch circuit hebben afgelegd, zonder van hun klachten af te komen. Het is opmerkelijk hoe goed deze vaak reageren als de juiste oorzaak wordt aangepakt. Wel is het zo dat de behandeling meestal langer duurt. Dit komt doordat een groter deel van de spieren betrokken zijn geraakt bij het oorspronkelijke probleem, door compensatie van het lichaam. Ook kan het gehele zenuwstelsel overgevoelig geworden zijn door de langdurige pijnklachten. Lees een aantal verhalen van mensen met langdurige klachten bij Ervaringen van patiënten.

Nee, niet als je dat niet wilt of als er andere omstandigheden zijn waardoor het niet mogelijk is, zoals bijvoorbeeld tijdens de zwangerschap. Kinderen worden sowieso nooit met naalden behandeld. Wel is het zo dat de dry needling techniek de meest effectieve manier is om van triggerpoints af te komen, dus dat deze manier van behandelen voorkeur heeft. Maar dit gaat altijd in overleg. Ook zal ik je expliciet toestemming vragen voor deze behandeling en dit vastleggen in het behandelplan.

Een lijstje met veel voorkomende klachten, die meestal goed verbeteren of helemaal weggaan door de behandeling ziet er als volgt uit:

  • Hoofdpijn: vooral spanningshoofdpijn, maar ook migraine. De migraine op zich gaat niet weg, wel is er meestal een afname in frequentie, duur en intensiteit van de aanvallen: het wordt een stuk beter hanteerbaar en je kunt beter functioneren in het dagelijks leven.
  • Kaakklachten: kies- en tandpijn die niet door gaatjes, ontstekingen of zenuwproblemen veroorzaakt wordt. Lees hier meer over deze klachten en hun behandeling.
  • Frozen Shoulder: de “echte” kapselontsteking verloopt minder pijnlijk door behandeling; een frozen schouder die uitsluitend door spierverkrampingen veroorzaakt wordt, reageert uitermate goed op behandeling en is veel sneller weg.
  • Nek-, schouder-, armklachten, “slijmbeursontsteking”: Vaak zijn dit in de arm uitstralende pijnklachten die zeer hevig kunnen zijn. Injecties in de schouder hebben geen effect, behandeling van triggerpoints geeft verlichting van klachten en leidt niet zelden tot het totaal verdwijnen ervan.
  • Tenniselleboog, golferselleboog, RSI-klachten: dit zijn aandoeningen waarbij triggerpoints meestal een hoofdrol spelen. Naast behandeling zijn ergonomische adviezen zeer belangrijk.
  • Lage rugklachten met of zonder uitstraling: ook als er al sprake is of is geweest van een hernia. Met name de uitstralende pijn in bil en been is goed te beïnvloeden.
  • Liesklachten: vaak chronisch omdat er nooit gekeken is naar de rol van triggerpoints.
  • Knieklachten: instabiliteitsproblemen, “er door gaan”, aanhoudende pijnklachten.
  • Hielspoor: heel vaak is een factor die deze klachten in stand houdt triggerpoints in de kuit en in de voetspieren.

Uiteraard is dit geenszins een volledige lijst. Lees ook vooral de verhalen van reeds behandelde mensen bij de Ervaringen van patiënten.

Volgens de wet BIG (art. 36) is triggerpoint dry needling géén voorbehouden handeling. Fysiotherapeuten in Nederland, die daarvoor een relevante vervolgopleiding hebben gevolgd, mogen deze vorm van behandeling toepassen. Ida de Boer is opgeleid door Dr. Carel Bron, Jo Fransen en Dr. Jan Dommerholt, van het opleidingsinstituut Myopain Seminars in Bethesda, MD, USA. Dit is een internationaal erkend opleidingsinstituut voor myofasciale therapie in het algemeen en trigger point dry needling in het bijzonder, die in samenwerking met Myofasciale Pijn Seminars in Groningen de opleiding in Nederland verzorgt. Deze opleiding is erkend en geaccrediteerd door het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF).